Inhoud

• Wat is steenpuist?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Steenpuist

Wat is steenpuist?

Een steenpuist is een ontsteking van een haarzakje, diep in je huid. De ontsteking komt door een bacterie. 

Artsen noemen dit een furunkel. 

Soms ontstaan er meer steenpuisten tegelijk, in een groepje bij elkaar. Dit heet een negen-oog.

Je kunt een steenpuist krijgen door deze dingen:

• Een haarzakje raakt verstopt.
• De huid met een haarzakje gaat kapot. Bijvoorbeeld door strakke kleding die tegen je huid aan schuurt. Hierdoor kun je een klein wondje krijgen.

Door bacteriën op je huid gaat het haarzakje ontsteken. De ontsteking kan hierna groter worden. Er komt een bult dieper in je huid. Hierin kan pus komen.

Je hebt een grotere kans op een steenpuist als de bacterie ergens op of in je lichaam blijft zitten. Meestal is dat in je neus. Met je vingers verspreid je de bacterie over je lichaam.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

• Raak de steenpuist niet aan.
• Knijp de puist niet uit. De ontsteking kan hierdoor erger worden.
• Smeer er ook niets op, ook geen trekzalf. Trekzalf kan schadelijk zijn.
• Is de puist vanzelf open gegaan? Spoel de plek dan met lauw water schoon. Doe er daarna een verbandje op. 
• Draag liever geen kleding die strak zit of tegen de huid schuurt. Zo zorg je ervoor dat de huid niet beschadigt.
• Gebruik geen nat verband. De ontsteking kan daardoor erger worden.
• Heb je pijn? Neem dan paracetamol.

Zo zorg je ervoor dat de bacterie niet op andere plekken komt. Of bij andere mensen: 

• Was je handen vaak met zeep. Droog ze goed af.
• Gebruik je eigen handdoek. Neem elke dag een nieuwe handdoek.
• Knip je nagels kort.

Heb je vaak steenpuisten? Dan zijn deze adviezen extra belangrijk.
Je kunt je lichaam ook 2 of 3 keer per week wassen met een zeep met chloorhexidine. Dit kun je bij de drogist of apotheek kopen.

Werk je in de zorg, bijvoorbeeld in een ziekenhuis of verpleeghuis? Of met voedsel, bijvoorbeeld in een restaurant of keuken? Maak dan een afspraak met de bedrijfsarts voordat je aan het werk gaat. Met de bedrijfsarts kun je bespreken hoe je ervoor kunt zorgen dat andere mensen geen steenpuisten krijgen.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Bel direct de huisarts of huisartsen-spoedpost bij 1 van deze dingen:

• Je krijgt koorts of voelt je ziek.
• Je afweer is slecht door medicijnen of een erge ziekte.

Maak een afspraak met de huisarts bij 1 van deze dingen:

• De steenpuist zit in je gezicht.
• De steenpuist wordt steeds groter of je hebt meer steenpuisten bij elkaar.
• De steenpuist is na 10 dagen nog niet weg.
• Je hebt vanaf je geboorte een probleem van je hartklep of je hebt een kunstklep in je hart.
• Je hebt eerder een ontsteking aan je hart gehad.
• Je hebt een kunstgewricht. Bijvoorbeeld een kunstheup of kunstknie.
• Je spuit drugs.
• Je hebt geen milt meer.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Penicilline-antibiotica
Penicilline-antibiotica doden vele soorten bacteriën en hebben een goede opname in het lichaam. Ze blokkeren een eiwit dat een belangrijke rol speelt bij de bacteriegroei waardoor de bacterie afsterft.
Een aantal penicilline-antibiotica heeft een specifieke werking tegen bepaalde soorten ziekteverwekkers. Vanwege deze specifieke werking en de goede opname, worden deze middelen ingezet bij infecties van de huid. Wanneer een steenpuist in het gezicht zit, steeds blijft terugkomen of wanneer u zich erg ziek voelt door de steenpuist, kan de arts een antibioticakuur voorschrijven. Voorbeeld is flucloxacilline.

Macrolide-antibiotica
Macrolide-antibiotica remmen de groei van veel soorten bacteriën. Ze worden voorgeschreven wanneer penicilline-antibiotica niet gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld door een overgevoeligheid. Een voorbeeld van een macrolide-antibiotica is erytromycine.

Clindamycine
Het antibioticum clindamycine bestrijdt veel soorten bacteriën. Bij steenpuisten wordt het gebruikt als de puist niet overgaat of in het gezicht zit en penicilline-antibiotica niet gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld omdat men daar allergisch voor is.

Chloorhexidine op de huid
Chloorhexidine doodt bacteriën.
U kunt het gebruiken om te voorkomen dat de bacterie van de steenpuist zich verspreidt en er nieuwe steenpuisten ontstaan.

Mupirocine-zalf 
Mupiricine bestrijdt bepaalde bacteriën, vooral de stafylokok-bacterie. Bij een steenpuist die steeds terugkomt kan deze bacterie uit uw neus afkomstig zijn.
In dat geval kan uw arts adviseren deze bacterie met een zalf in de neus te bestrijden, zoals mupirocine-neuszalf. Zo zal die bacterie uit uw neus verdwijnen. U heeft dan minder kans dat bacteriën uit uw neus nieuwe steenpuisten op uw huid veroorzaken.

Ichthammol op de huid
Ichthammol is een teerpreparaat en is geen goed middel om een steenpuist te behandelen. Het kan zelfs irritatie van de huid geven en wordt daarom niet meer aangeraden bij steenpuisten.